Artık masallar ‘yeşil’e

Yapı Kredi Yayınları tarafından yayınlanan “Bir Masal Anlat” 15 yazarın kaleminden 15 masalın yeniden yazımlarından oluşuyor

Erdem Şimşek

Yapı Kredi Yayınları tarafından yayınlanan “Bir Masal Anlat” 15 yazarın kaleminden 15 masalın yeniden yazımlarından oluşuyor. Filiz Özdem’in hazırladığı ve Emine Bora’nın resimlediği kitapta hem çocukluğumuzdan bildiğimiz masalları yeniden hatırlıyor hem de bu masllarda gizli kalmış anlatım ve anlam olasılıklarını yeniden gözden geçiriyoruz. Bu yönüyle de kitabın her yaşa hitap ettiğini söyleyebiliriz. Nelerle karşılaşıyoruz bu kitapta? Çirkin kurbağaya dönüşen insan değil, çirkin insana dönüşen kurbağayla mesela! Ya da prensin sırf prenses diye evlenmek istediği, oysa prenses olmak umrunda olmayan sanatçı bir kızla. Ya da Ezop’un ‘eden bulur’unu reddeden, arkadaş olmayı başarabilen tilki ve leylekle. Ya da cadıyla hiç karşılaşmayan ama ailelerinin terk etmesi sonucu yapayalnız kaldıkları ormanda karanlık, soğuk bir teselli bulan Hansel ve Gretel’le… Ya özneler yer değiştiriyor ya anlamlar tersine dönüyor ya da açılar değişiyor ve her halükarda bildiğimiz bir hikayeye farklı bir noktadan bakıyoruz.

Yeniden doğaya bakmak

Kitaptaki öykülerde dikkat çeken bir ortak nokta, çevre duyarlılığı. İşin ilginci şu ki, klasik masallarda (Batı kültürüne ait olanlar) öğelerin çoğu doğadan alınsa da bir çevre duyarlılığı görmek çoğunlukla mümkün olmaz. İşin özü çoğunlukla insana dair ahlak çıkarımlarıdır. Hayvanlar ve doğa bu amacın nesneleri olarak kalırlar. Aslında onlar yine insanlığın uzantılarıdır. Birer prototip olarak “Kurnaz”ın, “Güçlü”nün yerini alırlar. “Bir Masal Anlat”taki çevre duyarlılığı bu noktada insanlığın ahlakla ilgili sorunlarının temelinde doğayı algılama şeklinden kaynaklanan sorunların olduğunu hatırlatıyor. Ya da diyelim ki, yaşamı olumsuz yönde dönüştüren insan, bu amansız yolculuğunda ne olduğunu hatırlamak için dönüp yeniden doğaya bakıyor. Bu yönüyle kitap, belki çok bilinçli yapılmasa da masalların insan merkezli anlatımının da dışına çıkıyor. Artık masallar, insan için değil, yeşil için, doğa için anlatılıyor.



Bir Masal Anlat
Hazırlayan: Filiz Özdem
Resimleyen: Emine Bora
Yapı Kredi Yayınları, 2014
 156 Sayfa

- Yurt Gazetesi'nde yayınlanmıştır